Een verstoorde arbeidsrelatie: wat nu?
De arbeidsrelatie tussen jou en je werkgever is verstoord, of andersom geredeneerd: de relatie tussen jou en je werknemer is verstoord. Je zit met je handen in het haar en je vraagt je af hoe je hiermee omgaat. Is mediation een goede optie om in te zetten bij een verstoorde arbeidsrelatie of niet?
Bij Junctio helpen we bedrijven en werknemers met mediation bij arbeidsconflicten. Al meer dan 10 jaar helpen we werknemers en werkgevers om in conflictsituaties met elkaar te praten onder begeleiding van een onafhankelijke mediator. Mijn naam is Maaike Grauwmeijer, eigenaar van Junctio.
In dit blog geef ik duidelijkheid over wat je moet doen als er sprake is van een verstoorde arbeidsrelatie.
Dit betekent dat ik inga op:
Wat een verstoorde arbeidsrelatie is (+ voorbeelden)
Hoe een verstoorde arbeidsrelatie ontstaat
Wat je moet doen als de relatie niet meer goed is
Wat mediation voor je kan betekenen bij een verstoorde arbeidsrelatie
Wat als je het gevoel hebt dat één van beide partijen de mediation saboteert?
Wat de invloed is van communicatie bij conflicten
Wat is een verstoorde arbeidsrelatie?
Een verstoorde arbeidsrelatie ontstaat wanneer de samenwerking tussen werkgever en werknemer zo onder druk komt te staan dat je eigenlijk niet meer normaal kunt samenwerken. De dynamiek en interactie die met elkaar aanwezig is, is niet prettig en heeft ook de neiging om steeds slechter te worden.
Dit kan komen doordat er dingen zijn gebeurd (of juist niet), waardoor het vertrouwen en de communicatie steeds meer verslechteren. Op een gegeven moment wordt het steeds moeilijker om elkaar te begrijpen en ontstaan er veel aannames over elkaar. Uiteindelijk leidt dit tot een situatie waarin er nauwelijks nog vertrouwen is.
Vertrouwen is een van de belangrijkste elementen in een gezonde (arbeids)relatie. Als dat er niet meer is, wordt alles wat je zegt en doet door de ander in twijfel getrokken. Hierdoor nemen de spanningen toe. Je staat niet meer open om naar elkaars kant van het verhaal te luisteren of om te zoeken naar een oplossing. Als het punt bereikt is dat er echt geen verbetering meer mogelijk lijkt, is de relatie zo verstoord dat het moeilijk wordt om nog samen te werken. Dit kan uiteindelijk leiden tot het verbreken van de arbeidsrelatie. In de wet is een verstoorde arbeidsrelatie een van de mogelijke gronden voor ontslag.
“Een werknemer zit al een tijdje niet goed in zijn vel en het functioneren lijdt eronder. De werkgever spreekt de werknemer daarop aan. De werknemer voelt daardoor de druk nog meer toenemen. Uiteindelijk valt de werknemer ziek uit.
Tijdens de re-integratie gaat er van alles mis: de werknemer voelt zich continu onder druk gezet door de werkgever. Terwijl de werkgever vindt dat de werknemer te weinig doet om te herstellen.
Er ontstaat discussie over welke taken uitgevoerd moeten worden en hoe die opgebouwd moeten worden. De communicatie wordt steeds moeilijker en uiteindelijk zijn de verhoudingen zo verstoord geraakt dat een normaal gesprek niet eens meer mogelijk is.
Alles voelt als een aanval naar elkaar en dit zorgt ervoor dat je steeds meer tegenover elkaar komt te staan”
Contact opnemen
Heb je het idee dat je middenin een verstoorde arbeidsrelatie zit of dat dit aan het ontstaan is en wil je ondersteuning? Neem gerust contact op door te bellen met 06 - 22 89 34 32 of te mailen naar maaike@junctio.nl.
Hoe merk je dat er sprake is van een verstoorde arbeidsrelatie?
Een verstoorde arbeidsrelatie kan verschillende signalen of symptomen met zich meebrengen:
Verminderde communicatie
Verwijten en oordelen
Wantrouwen
Lichamelijke / geestelijke klachten
Ziekmelding
Frustraties en spanningen
Een belangrijk signaal is dat er bijna geen communicatie meer is tussen jou en je werkgever (of andersom). Als er wel wordt gepraat, is dat vaak in de vorm van discussies, waarin iedereen vooral zijn eigen gelijk wil halen. Wantrouwen ontstaat: je begint te vermoeden dat de ander niet open is of een eigen agenda heeft. De sfeer wordt daardoor steeds meer gesloten.
Wat merk je als werknemer vooral?
Je ziet vaak dat een verstoorde arbeidsrelatie ook invloed heeft op je gezondheid. Je bent maar aan het malen erover en slaapt steeds slechter. Misschien meld je je vaker ziek, voel je je minder gemotiveerd of merk je dat je vaak over de situatie praat met collega’s, omdat je gehoord wilt worden. Het lukt vaak minder goed om je te concentreren op je werkzaamheden en de resultaten lopen daardoor terug. En hier wordt je dan op aangesproken, waardoor de spanning nog meer toeneemt.
Wat merk je als werkgever vooral?
Aan de kant van de werkgever is er vaak frustratie omdat je het idee krijgt dat de werknemer (al dan niet opzettelijk) niet meer goed functioneert of niet wil / kan samenwerken. Je merkt weinig zelfreflectie van de werknemer en weinig initiatief om dingen te verbeteren. Je gaat twijfelen aan de intenties. En denkt bijvoorbeeld dat de medewerker opzettelijk probeert om de situatie te verergeren om een ontslagvergoeding te krijgen.
Al deze factoren zorgen voor onrust binnen het team en de organisatie.
Hoe ontstaat een verstoorde arbeidsrelatie?
Een verstoorde arbeidsrelatie begint meestal wanneer doelen of belangen in gevaar komen. Dit kan komen door een verandering op het werk of een incident, waardoor een van de betrokkenen (of soms allebei) zich bedreigd voelt. Vaak is dit onbewust. Als je hier niet goed over communiceert, komt er steeds meer spanning in de relatie.
Vervolgens escaleert de situatie steeds meer doordat de manier waarop jullie met elkaar praten niet goed meer werkt. Dit leidt tot beschuldigingen en het gevoel dat er oneerlijk met je wordt omgegaan. Daardoor ontstaat een patroon van aanvallen en verdedigen, wat de situatie alleen maar erger maakt.
Oorzaken kunnen zijn:
Onenigheid over taken of verantwoordelijkheden of de uitvoering ervan
Discussies over de werkplek of werk-omstandigheden
Veranderingen binnen het bedrijf.
Een gebrek aan erkenning en waardering
In bijna elke verstoorde arbeidsrelatie speelt de wijze van bejegening en een gebrek aan uiting van waardering en erkenning voor elkaars gevoel een grote rol.
Wat moet je doen als er sprake is van een verstoorde arbeidsrelatie?
Als je merkt dat de relatie met je werkgever of werknemer verstoord is, is het belangrijk om de communicatie weer te verbeteren. Begin door voor jezelf na te gaan wat jouw doelen en belangen zijn of die van de organisatie en waar je je zorgen over maakt. Dit geeft je meer inzicht in wat er precies speelt, zodat je dat beter kunt overbrengen in gesprekken.
Probeer vervolgens open en constructief te communiceren. Focus niet op wat de ander verkeerd doet, maar praat over je eigen zorgen en behoeften. Luister ook naar wat de ander te zeggen heeft en probeer te begrijpen hoe hij of zij de situatie beleeft.
Als je merkt dat je er samen niet uitkomt, kan het helpen om iemand van buitenaf in te schakelen, zoals een collega leidinggevende of iemand van HR of een externe mediator.
Mocht dat niet genoeg zijn, dan kun je overwegen om juridische hulp in te schakelen, maar doe dit met voorzichtigheid. Vaak zorgt dit alleen maar voor meer spanning en verwijdering van elkaar. Probeer eerst de communicatie te herstellen en naar een oplossing toe te werken.
Gratis e-boek: voorkom gedoe op de werkvloer
Vraag hier kosteloos mijn e-boek 'Voorkom gedoe op de werkvloer' aan en ontdek hoe je als HR-professional in 3 cruciale stappen een plan voor een preventie aanpak maakt.
De invloed van communicatie in conflicten
Communicatie is vaak de oorzaak van problemen in de samenwerking, maar het kan ook juist de sleutel tot de oplossing zijn. Hoe beter de communicatie verloopt, hoe minder snel een conflict ontstaat of een situatie verder escaleert. En als er al sprake is van een conflict, zorgt goede communicatie ervoor dat je er sneller uitkomt.
In conflictsituaties gaat er vaak veel mis in de communicatie, simpelweg omdat mensen niet over de juiste vaardigheden beschikken.
In een conflict lopen de emoties en spanningen hoog op, alsof alles in een snelkookpan wordt gestopt. Mensen raken getriggerd door elkaar. Hierdoor wordt er vaak op precies de verkeerde knoppen gedrukt, wat het moeilijk maakt om open en constructief te blijven communiceren.
Het is daarom belangrijk om eerst aandacht te hebben voor je eigen emoties en waarom de situatie zoveel met je doet. Daarna lukt communicatie vaak een stuk beter.
Verbeter vooraf je communicatie vaardigheden, dan kom je minder snel in een conflict
Het is heel waardevol om als HR professional, leidinggevende of manager meer te leren over hoe je je communicatie kunt verbeteren. Hier heb je elke dag, in elke situatie profijt van.
Mocht je dan toch in een (dreigende) conflictsituatie terecht komen, weet je beter hoe je met die spanning en die triggergevoelens kunt omgaan, zodat je het gesprek effectiever kunt voeren.
Ik bied verschillende mogelijkheden om je communicatievaardigheden te verbeteren, zoals coaching, training, of begeleiding van teams die hiermee worstelen. Door hierin stappen te zetten, kun je echt veel vooruitgang boeken.
Contact opnemen
Heb je het idee dat je middenin een verstoorde arbeidsrelatie zit of dat dit aan het ontstaan is en wil je ondersteuning? Neem gerust contact op door te bellen met 06 - 22 89 34 32 of te mailen naar maaike@junctio.nl.
Mediation bij een verstoorde arbeidsrelatie
Mediation kan een goede manier zijn om de communicatie te verbeteren als de relatie verstoord is. Een mediator is een onafhankelijke derde partij die jullie helpt om het gesprek weer op gang te brengen. De mediator zorgt ervoor dat er ruimte is voor beide partijen om hun verhaal te doen en helpt om de onderliggende problemen aan te pakken.
Mediation is vooral effectief als het vroeg in het proces wordt ingezet, voordat de situatie echt uit de hand loopt. Hierdoor kunnen conflicten worden voorkomen en kan er sneller naar een oplossing worden gewerkt.
Het voelt voor mensen vaak alsof er geen weg terug meer te vinden is. In 95% van de gevallen, hebben mensen geen vertrouwen in dat het nog goed komt als ik ze aan het begin van de mediation spreek. Toch wordt in een meerderheid van de gevallen een oplossing in onderling overleg gevonden.
Hoe verder de verhoudingen al verstoord zijn, hoe groter wel de kans wordt dat de oplossing is dat je in goed onderling overleg afscheid neemt. Dus wacht niet te lang met het nemen van een stap en zoek op tijd hulp.
Wie kiest de mediator?
Jij en je werkgever kiezen samen een mediator. Het is belangrijk dat jullie beiden vertrouwen hebben in de persoon die de gesprekken gaat begeleiden. Vaak kun je eerst een kennismakingsgesprek plannen om te kijken of er een klik is. Als je geen goed gevoel hebt bij een mediator, zoek dan verder naar iemand anders.
Waarom is mediation zo effectief in deze situaties?
Een verstoorde arbeidsrelatie gaat vaak gepaard met wantrouwen en veel spanning, waardoor partijen niet meer openstaan om naar elkaar te luisteren of een constructief gesprek te voeren. Een mediator is een neutrale en onafhankelijke derde partij die helpt om het gesprek in goede banen te leiden. De mediator stelt vragen die de betrokkenen zelf vaak niet meer kunnen bedenken of accepteren, wat leidt tot een ander soort gesprek.
De mediator zorgt ervoor dat er rust in het gesprek blijft en dat er gefocust wordt op de werkelijke doelen, zorgen en belangen van beide partijen.
Hoe werkt mediaton?
Hoewel de specifieke stappen per situatie kunnen verschillen, draait mediation er in de kern om, om duidelijkheid te scheppen en ruimte te maken voor constructieve communicatie.
De mediator helpt om de lucht te klaren, zodat beide partijen elkaar beter begrijpen. Dit kan ertoe leiden dat beide partijen beter inzicht krijgen in elkaars perspectief en daardoor beter in staat zijn om samen beslissingen te nemen over de toekomst.
Wat levert mediation op?
Mediation werkt vaak verhelderend. Het creëert een sfeer waarin begrip voor elkaar kan ontstaan. Door de onderliggende problemen en emoties openlijk te bespreken, kan er ruimte ontstaan om na te denken over mogelijke oplossingen en keuzes voor de toekomst. Mediation zorgt ervoor dat er écht naar beide partijen wordt geluisterd, waardoor er meer wederzijds begrip ontstaat. Dit maakt het gemakkelijker om tot een overeenkomst te komen of om te bepalen hoe je verder wilt gaan.
Wie neemt het initiatief voor mediation?
Elke partij kan het initiatief nemen voor mediation, omdat het altijd een vrijwillig proces is. Vaak wordt mediation aanbevolen door een bedrijfsarts, bijvoorbeeld na een ziekmelding, maar dit is meestal vrij laat in het proces.
Op dat moment is er vaak al veel gebeurd en heeft de werknemer zich al gedwongen gevoeld om zich ziek te melden. Het is beter om mediation eerder in te zetten, wanneer de eerste tekenen van een verstoorde relatie zichtbaar worden.
Hoe eerder je mediation inzet, hoe sneller het proces meestal verloopt en hoe minder gesprekken er nodig zijn. Het kan nuttig zijn om het idee van mediation te opperen zodra je merkt dat er spanningen ontstaan, om zo verdere escalatie te voorkomen.
Kortom, mediation is een waardevol instrument om communicatie te herstellen en conflicten op de werkvloer op te lossen, maar het is belangrijk om er op tijd bij te zijn en open te staan voor het proces.
Dit blog is geschreven door Maaike Grauwmeijer
Mijn naam is Maaike Grauwmeijer, eigenaar en oprichter van Junctio. Ik heb meer dan 20 jaar ervaring als advocaat arbeidsrecht en mediator.
Wat mij boeit in conflicten is, hoe heeft het zo ver kunnen komen en nog belangrijker, hoe lossen we het op?
Mijn kennis en ervaring deel ik in mijn blogs, video’s en webinars. Samen met mijn team verzorg ik mediation, coaching en trainingen over het omgaan met conflicten of help ik bij teamconflicten.
